Rụng tóc Telogen effluvium là gì? Làm sao để khắc phục triệt để?

Rụng tóc Telogen là gì?

Rụng tóc Telogen hay Telogen effluvium (viết tắt là TE) là dạng rụng tóc phổ biến thứ hai sau kiểu rụng tóc Androgen. Tóc bị rụng dạng TE thường phân bổ ở khắp da đầu, không tập trung rụng thành từng mảnh. [1]

Một số trường hợp có thể lượng tóc rụng ở đỉnh đầu nhiều hơn hai bên đầu và phía sau gáy. Tuy nhiên, loại rụng tóc này ít khi gây hói ở đường ngôi tóc, ngoại trừ tình trạng mãn tính hiếm gặp. Nếu mức độ rụng tóc Telogen effluvium nghiêm trọng có thể ảnh hưởng đến các khu vực khác, như lông mày hoặc vùng mu.

Tóm lại, Telogen effluvium là một dạng rụng tóc đặc trưng bởi hiện tượng tóc mỏng hoặc lượng tóc rụng tăng bất thường. Nó xảy ra phổ biến hơn ở phụ nữ và thường được kích hoạt bởi sự xáo trộn trong chu kỳ mọc - rụng tóc.

Thông thường, chu kỳ mọc - rụng tóc sẽ trải qua 3 giai đoạn: Anagen, Catagen and Telogen. Mỗi giai đoạn sẽ có đặc điểm như sau:

• Anagen (Giai đoạn mọc): Các tế bào mầm tóc liên tục di chuyển xuống nhú bì, biệt hóa thành sợi tóc hoàn chỉnh, rồi mọc dần ra ngoài da đầu. Giai đoạn này kéo dài trung bình 2-6 năm, chiếm khoảng 85-95% số sợi tóc trên đầu.

• Catagen (Giai đoạn ngưng mọc): Các sợi tóc không phát triển nữa mà dần teo nhỏ lại và từ từ tách khỏi nhú bì. Giai đoạn này thường kéo dài 3 tuần, chiếm khoảng 1-2% số sợi tóc trên đầu.

• Telogen (Giai đoạn nghỉ, chờ rụng và rụng tóc): Các sợi tóc sẽ tách hẳn khỏi nhú bì và bị đẩy ra khỏi da đầu, chuẩn bị bắt đầu quá trình mọc tóc mới. Giai đoạn này thường kéo dài 3 tháng, chiếm khoảng 5-10% số sợi tóc trên đầu.

Từ chu trình mọc - rụng tóc, có thể biết được Telogen effluvium liên quan đến giai đoạn Telogen. TE làm cho các sợi tóc đang phát triển đột ngột chuyển sang giai đoạn nghỉ ngơi và rụng.

Các loại Telogen effluvium phổ biến

Cùng là rụng tóc Telogen, nhưng mỗi người sẽ gặp phải loại Telogen effluvium khác nhau. Dưới đây là thông tin về 5 kiểu TE phổ biến để độc giả tham khảo thêm, từ đó hiểu sâu hơn về hiện tượng mỏng tóc bất thường này.

1. Ngay lập tức giải phóng Anagen

Đây là một dạng TE xảy ra do căng thẳng sinh lý, chẳng hạn sau các đợt sốt cao. Khi sốt, các chất gây viêm cytokine bắt đầu gây ra hiện tượng chết tế bào sừng nang tóc theo chương trình (apoptosis) ở giai đoạn Catagen, sau đó là Telogen.

Sốt cao có thể dẫn đến rụng tóc Telogen một cách đột ngột

2. Chậm giải phóng Anagen

Loại TE này còn gọi là chứng rụng tóc sau sinh (Telogen gravidarum). Trong thời kỳ mang thai, hàm lượng Estrogen tăng cao, kéo dài giai đoạn Anagen, làm cho số lượng tóc trên đầu nhiều hơn khi mang thai. Sau khi sinh nở, hormone này giảm sút khiến các sợi tóc giai đoạn Anagen đồng thời bước vào giai đoạn Catagen. Điều này dẫn đến số lượng tóc rụng ở giai đoạn Telogen tăng lên rõ rệt.

3. Giải phóng Telogen ngay lập tức

Kiểu Telogen effluvium này thường diễn ra sau 2-8 tuần kể từ khi bắt đầu điều trị bằng thuốc minoxidil (thuốc thường dùng để trị rụng tóc hoặc kết hợp với các thuốc khác để điều trị tăng huyết áp).

4. Trì hoãn giải phóng Telogen

Đối với loại này, các nang tóc còn tồn tại trong giai đoạn Telogen thay vì rời khỏi da đầu sẽ quay trở lại giai đoạn Anagen. Sự đảo nghịch này tạo ra hiện tượng tóc rụng theo mùa hoặc rụng tóc nhẹ xảy ra sau khi di chuyển từ môi trường ánh sáng thấp sang môi trường ánh sáng cao.

5. Giai đoạn Anagen ngắn

Vì giai đoạn Anagen ngắn vô căn nên không có khả năng mọc tóc dài ra như bình thường. Kiểu TE này xảy ra ở chứng loạn sản di truyền, loạn sản ngoại bì và một chứng rối loạn biệt lập ở trẻ em khỏe mạnh.

► Mời bạn xem thêm bài viết Rụng tóc: Nguyên nhân, dấu hiệu, phân loại và chẩn đoán để biết thêm nhiều hơn về bệnh rụng tóc nhé!

3. Triệu chứng của rụng tóc Telogen

Triệu chứng chính của Telogen effluvium là sự gia tăng số lượng tóc rụng. Khi mắc chứng TE, bạn có thể dễ dàng nhận thấy lượng tóc rơi xuống nhiều hơn bình thường, nhất là lúc gội đầu hoặc chải tóc. 

TE gây mỏng tóc đều khắp da đầu, không tập trung ở một vùng cụ thể. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, Telogen effluvium có thể khiến lông mày và lông vùng mu bị rụng.

4. Nguyên nhân của rụng tóc Telogen

Rụng tóc Telogen là hậu quả của sự xáo trộn chu kỳ mọc - rụng tóc trước tác động tiêu cực của nhiều yếu tố, bao gồm:

1. Sốt 

Sốt, sốt cao, sốt kéo dài (do virus Dengue, cúm hoặc gần nhất là virus SARS-coV-2…) khiến nhiều người bị mắc chứng TE. Đó là lý do giải thích vì sao nhiều người phàn nàn về thực trạng tóc rụng quá nhiều sau khi mắc Covid-19.

2. Căng thẳng (stress) quá mức

Thời gian căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến chứng Telogen effluvium. Tóc sẽ bị rụng sau khi bạn rơi vào trạng thái căng thẳng khoảng 3 tháng.

3. Thay đổi nội tiết tố 

Sự thay đổi đột ngột về nồng độ hormone trong những sự kiện đặc biệt như mang thai, sinh con, mãn kinh… cũng sẽ gây rụng tóc TE. Nếu TE xảy ra trong thời kỳ mang thai, sự phát triển của tóc sẽ được phục hồi trong vòng 6 tháng đến 1 năm sau khi sinh con.

Telogen effluvium xảy ra phổ biến trong thời kỳ mang thai

4. Rối loạn chức năng nội tạng

Khi các cơ quan nội tạng bị suy rối loạn chức năng, điển hình là trong trường hợp suy gan hoặc suy thận sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch, tích tụ độc tố, giảm lưu thông máu đến chân tóc… rút ngắn tuổi thọ sợi tóc.

5. Thiếu hụt dinh dưỡng 

Tóc cần những chất dinh dưỡng thiết yếu bao gồm: protein, sắt, vitamin B6, Biotin và kẽm để phát triển. Sự thiếu hụt một trong các chất dinh dưỡng này có thể ảnh hưởng đến chu trình phát triển của sợi tóc, gây ra TE.

6. Tác dụng phụ của một số loại thuốc 

Một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc hạ huyết áp và thuốc tránh thai có thể gây tác dụng phụ là rụng tóc Telogen. Nếu thấy tóc rụng rơi nhiều hơn mọi ngày, bạn nên hỏi bác sĩ xem có liên quan đến các loại thuốc đang sử dụng gần đây hay không.

7. Tác động hóa chất lên tóc 

Nhuộm tóc, uốn tóc… giúp chúng ta có được kiểu tóc ưng ý nhất. Tuy nhiên, lạm dụng các phương pháp làm đẹp tóc này sẽ khiến sợi tóc ngày một suy yếu. Đặc biệt, hóa chất trong thuốc nhuộm, thuốc uốn có thể gây viêm da đầu, dẫn đến rụng tóc.

8. Độc tính từ kim loại

Tiếp xúc với các hóa chất độc hại trong kim loại khiến nhiều nang tóc đột ngột chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi. Ở trạng thái nghỉ ngơi tức giai đoạn Telogen, các sợi tóc sẽ không phát triển theo chu trình, nên “lìa” chân tóc sớm hơn bình thường. 

9. Giảm cân đột ngột

Giảm cân có chủ đích hoặc giảm cân do mắc chứng chán ăn đều có thể khiến tóc rơi vào tình trạng Telogen effluvium, nhất là trường hợp cân nặng sụt giảm đột ngột. 

10. Chấn thương

Chấn thương thể chất, điển hình là chấn thương do tai nạn giao thông có thể là nguyên nhân gây ra TE.

11. Phẫu thuật hoặc tiêm chủng

Một số ca phẫu thuật hoặc tiêm chủng có thể gây ra cú sốc cho hệ thống miễn dịch của cơ thể, nhanh chóng đưa các sợi tóc đang phát triển vào trạng thái nghỉ và rụng.

12. Bệnh tự miễn

Các bệnh tự miễn điển hình như viêm tuyến giáp Hashimoto và lupus ban đỏ hệ thống có thể khiến tóc rụng kiểu Telogen.

► Ngoài ra, Rụng tóc do thiếu ngủ, thức khuya cũng là nguyên nhân dẫn đến rụng tóc Telogen đấy, hãy cùng xem thêm bài viết nhé!

Cách điều trị rụng tóc Telogen hiện nay

Phương pháp điều trị rụng tóc Telogen là sự kết hợp giữa thay đổi lối sống và sử dụng các sản phẩm không kê đơn (OTC). Dưới đây là những cách khắc phục Telogen effluvium đang được ứng dụng hiện nay, các bạn có thể tham khảo.

1. Cải thiện chế độ dinh dưỡng

Xây dựng một chế độ ăn uống cân bằng và đầy đủ chất dinh dưỡng là yếu tố quan trọng đầu tiên để duy trì mái tóc chắc khỏe. Trong các bữa ăn nên sử dụng đa dạng các loại thực phẩm, nhất là nhóm thực phẩm giàu protein và sắt như thịt đỏ, trứng, cá, gan, rau lá xanh đậm, đậu, ngũ cốc và các loại hạt.

Thực đơn ăn uống giàu protein và sắt sẽ giúp tóc chắc khỏe, giảm rụng rõ rệt

2. Kiểm soát căng thẳng

Vì rụng tóc kiểu Telogen liên quan đến căng thẳng, nên việc quản lý mức độ căng thẳng có vai trò quan trọng trong quá trình cải thiện tình trạng mái tóc. Bạn có thể kiểm soát căng thẳng bằng cách tập luyện thể dục, thể thao như yoga, thiền, chạy bộ, đạp xe… hoặc tham gia các hoạt động bổ ích như cắm trại, leo núi, làm tình nguyện… 

3. Sử dụng thuốc

Một số loại thuốc không kê đơn (OTC) bôi ngoài da có chứa minoxidil cũng góp phần giúp tóc giảm gãy rụng nhờ kéo dài giai đoạn Anagen của tóc. Tuy nhiên, trước khi sử dụng thuốc trị rụng tóc, mọi người cần tham khảo ý kiến của bác sĩ thật kỹ lưỡng để tránh gặp phải tác dụng phụ.

4. Làm đẹp cho tóc đúng cách

Mọi người nên hạn chế tối đa việc làm đẹp cho tóc bằng hóa chất hoặc nhiệt. Nếu đang bị rụng tóc Telogen, bạn cần tránh sấy tóc, ép tóc hoặc uốn tóc cho đến khi tình trạng này được cải thiện.

Bên cạnh đó, nếu muốn giảm cân, mọi người nên áp dụng giải pháp an toàn, không nên giảm cân cấp tốc, vừa hạn chế rụng tóc, vừa đảm bảo sức khỏe tổng thể. 

► Hãy cùng xem thêm Các cách trị rụng tóc tự nhiên tại nhà để có cho mình những kiến thức mới hơn nhé bạn!

Tìm hiểu thêm về rụng tóc Anagen effluvium

Anagen effluvium là dạng rụng tóc “nguy hiểm” số 1 có thể làm rụng hết từng mảng tóc lớn trên đầu. Chứng rụng tóc này thường xảy ra ở những người dùng thuốc điều trị ung thư (hóa trị) hoặc ăn phải các sản phẩm độc hại như thuốc diệt chuột.

Sự khởi phát của Anagen effluvium rất nhanh chóng. Một số người có thể bị mất tóc từng đám chỉ sau hai tuần dùng thuốc chống ung thư, bởi vì những loại thuốc này hoạt động rất nhanh và mạnh.

Tuy nhiên, AE cũng như TE, tóc có thể mọc trở lại. Thông thường, sau khi ngừng hóa trị khoảng 6 tháng, tóc sẽ từ từ mọc lên.

Các câu hỏi thường gặp về rụng tóc Telogen effluvium 

Ngoài nguyên nhân và cách khắc phục, liên quan đến Telogen effluvium, độc giả còn có những băn khoăn sau:

1. Rụng tóc Telogen thì tóc có mọc trở lại không?

TE không phải là rụng tóc vĩnh viễn mà chỉ là hiện tượng mất tóc tạm thời trong một thời gian nhất định. Nếu nhận thấy tóc có xu hướng mọc chậm, mọc yếu, mọi người nên trao đổi với bác sĩ da liễu để có được một kế hoạch phục hồi mái tóc thích hợp, sớm khỏa lấp những vùng thưa thớt tóc. 

2. Tóc rụng Telogen bao lâu sẽ mọc trở lại?

Hầu hết các trường hợp Telogen effluvium, tóc sẽ bắt đầu mọc trở lại trong vòng từ 3 đến 6 tháng và để tóc có thể trở lại như cũ sẽ mất khoảng 12 đến 18 tháng. Tuy nhiên, ở những người bị Telogen do bệnh mãn tính, thời gian mọc tóc có thể kéo dài hơn.

Hiện nay, chúng ta vẫn chưa có phương pháp điều trị cụ thể nào cho chứng rụng tóc Telogen, thế nhưng ăn uống khoa học, chăm sóc tóc đúng cách và chủ động bổ sung sản phẩm nuôi dưỡng tế bào mầm tóc từ thiên nhiên như Qik Hair có thể giúp giảm số lượng tóc rụng và thúc đẩy tóc mọc lại tốt hơn.